Noordwijk – Meer dan 1300 kilometer gaat ze fietsen. Dat is een rondje door Nederland en onderweg doet ze alle IPSO ‘kanker’Inloophuizen aan. Evelien van der Werff (57) uit Noordwijk overleefde zelf tweemaal borstkanker, is nu gestopt met haar werk als stewardess, schrijft boeken, en gaat met de fietstocht geld inzamelen voor de inloophuizen. Die hebben het door corona extra moeilijk. 25 mei vertrekt ze.
Evelien woont op een gezellige woonboot in Noordwijk. ‘Mijn vader werkte op een scheepswerf, ik ben opgegroeid met water en heet ook nog eens ‘Van der Werff’, ik vind het echt heerlijk zo aan het water.’ Buiten scharrelen twee meerkoeten over een vlondertje dat aan de woonboot vastligt. Evelien veegt een lok van een volle bos haar uit haar gezicht en gaat met een kop koffie in een stoel zitten.
Het gaat goed met haar. Maar dat is niet vanzelfsprekend. ‘Ik heb op mijn 40ste borstkanker gehad, en op mijn 51ste voor de tweede keer. Ik heb ongelofelijk veel geluk gehad dat ik er op tijd bij was en dat ik het heb overleefd.’ Maar het was wel overleven na het hele circus van chemokuren, ziekenhuis in en ziekenhuis uit, ze verloor al haar haar en leeft sindsdien zonder borsten, want die zijn beiden geamputeerd.
Eenzaam proces
‘Het was een heel eenzaam proces waar ik doorheen ging’, zegt Evelien. Ze raakt weer geëmotioneerd als ze eraan terugdenkt. ‘Ik ben sowieso iemand die alles alleen wil doen, maar hier hoef je niet alleen doorheen. En dat kan ook helemaal niet. In het ziekenhuis repareren ze – als je geluk hebt – je lijf. Maar als er aan je lijf iets verandert, verandert er ook iets in je hoofd. Dat merk je pas als je weer probeert terug te komen na de ziekte. Daar is in het ziekenhuis eigenlijk helemaal geen aandacht voor.’ Daarvoor kunnen patiënten terecht bij de IPSO Huizen, maar dat wist Evelien toen nog niet. ‘Ik dacht dat daar oude mensen aan het zeuren waren over kanker’, lacht ze. ‘Maar dat is dus niet zo.’
In Nederland zijn 75 IPSO inloophuizen, samen hebben zij een landelijke dekking. Ruim 4500 getrainde vrijwilligers zetten zich in voor de gasten van de inloophuizen, vaak hebben ze zelf ook kanker gehad of kennen ze de ziekte uit hun eigen omgeving. De focus ligt op kwaliteit van leven, waarbij de wensen en behoeften van de gast centraal staan. Mensen met kanker, naasten én nabestaanden kunnen zonder afspraak en zonder verwijzing terecht. Ieder jaar worden de inloophuizen zo’n 200.000 keer bezocht.
Ze kwam daarachter toen ze een lezing gaf naar aanleiding van haar eerste boek ‘Routeplanner door de jungle van kanker’ uit 2019. ‘In die huizen werken professionals en je kunt er gewoon terecht met je verhaal, maar ook voor een massage of voor yoga. En het is nog gratis ook.’ Als ze dat eerder had geweten, was haar eigen proces minder eenzaam geweest.
Niet meer vliegen
Een week geleden zat ze nog in Bangkok. Het werd na ruim 30 jaar haar laatste trip als stewardess. ‘Ik ben gaan nadenken toen ik kanker had. Wat wil nu echt? En ik bedacht me dat ik altijd iets heb willen doen met mijn creativiteit, dus dat doe ik nu.’ Evelien is een eigen bedrijf gestart en schrijft boeken. Dat zijn er inmiddels twee dus. ‘Ik bedacht me dat als ik iedere dag vijf pagina’s schrijf, ik binnen een maand een boek heb. En dat klopte ook.’
KWF-kankerbestrijding probeert zelf ook geld in te zamelen voor de IPSO Huizen. Die huizen moeten rondkomen van giften en donaties, ook van bedrijven. Maar omdat bedrijven het in coronatijd vaak moeilijk hebben, drogen ook de giften op. Het inloophuis Haaglanden kan het bijvoorbeeld dit jaar nog redden. Daarna wordt verder gekeken. De hoop is dat er dan wel weer voldoende middelen binnenkomen om door te gaan. In een huis in Wateringse Veld worden lezingen gehouden, massages gegeven en zijn er – bijvoorbeeld – yogalessen. Maar met corona mogen groepen niet meer samenkomen, dus even ‘inlopen’ is er niet bij.
Naast de bank op haar woonboot staat een rieten mand die helemaal vol zit met schriftjes, mappen, notitieblokjes en knipsel. ‘ik probeer altijd als me iets opvalt, dat op te schrijven en bij te houden. Dat is mijn inspiratie.’ Ook krantenknipsels met artikelen die ze interessant vindt, worden bewaard. Boven de mand hangt een plastic ketting die is gemaakt door oud-collega’s van de KLM. ‘Out of order’ komt er een paar keer in terug.
Elektrische fiets
Door de kanker die ze overleefde is haar conditie niet meer wat die ooit was. ‘Normaal gesproken zou ik zeggen: ik spring op de sportfiets en doe het even. Maar nu lukt dat gewoon niet meer.’ Ze heeft geluk want een grote fabrikant van elektrische fietsen besloot haar te sponsoren: ze krijgt zes weken lang het allernieuwste model voor een ‘steuntje in de rug’ bij de fietstocht van 1348 kilometer. En ze hoopt dat mensen tegen betaling een stukje willen meefietsen. Tegen betaling, want er moet geld opgehaald worden voor de inloophuizen.
‘Ik ben veel sneller moe dan voor de kanker. En ik was iemand die altijd recht naar boven rende, naar het doel toe. Door mijn ziekte heb ik geleerd dat je ook minder steil omhoog kunt. Rustiger en langzamer misschien, en met meer bochten, maar je komt wel exact op hetzelfde punt uit’.
Verhoogd risico
En wat gaat ze daarna doen? In ieder geval verder met haar bedrijf en verder dingen die ze echt wil doen. ‘Ik kreeg te horen dat er bij mij altijd een verhoogd risico is dat ik wéér ziek word. En dan weet ik niet of ik het overleef, dus moet ik nu alles er uithalen en vooral niet gaan uitstellen’. Maar een vaste baan heeft ze niet meer, dus als het geld op is, is het geld op. Evelien lacht: ‘Ja en dan? Is dat het ergste wat er kan gebeuren? Dat mijn geld op is? Nou dan ga ik hier wel in de bollen werken ofzo, dat zal ook wel lukken.’ (dit is een bericht van mediapartner Omroep West)
