Woningbouw Achterweg onlosmakelijk verbonden met de spreidingswet: vloek of zegen?

Noordwijk – Het venijn zat donderdag tijdens de raadsvergadering in de staart. De Partij voor de Inwoners (PvdI) diende op het nippertje een initiatiefvoorstel in om per direct te stoppen met de spreidingswet in de gemeente Noordwijk. Deze wet is landelijk opgelegd aan alle gemeenten in Nederland, om asielzoekers gelijk te verdelen over het land. Het voorstel was een startschot voor alle partijen, om hun zegje te doen over de woningbouw op de Achterweg; de plek waar 275 opvangplekken voor asielzoekers moeten komen in combinatie met 500 permanente woningen. Ondanks de stevige kritiek vanuit de raad op de Achterweg, bleef een meerderheid staan achter de spreidingswet en werd het initiatiefvoorstel niet aangenomen.

In het initiatiefvoorstel roept de PvdI op om niet meer mee te doen aan de spreidingswet. De landelijke coalitie, PVV, VVD, NSC en BBB, hebben in het hoofdlijnenakkoord laten opnemen, dat ze de spreidingswet zo snel mogelijk willen intrekken. PvdI-raadslid Krüse stelde daarom dat het niet meer dan logisch is, om hierop vooruit te lopen als gemeente en dus de voorbereidingen te stoppen. Daarnaast vindt hij het niet te verkopen aan inwoners: “Het kan toch niet zo zijn dat asielzoekers in splinternieuwe woningen terecht komen, terwijl onze inwoners jaren in de rij moeten staan.” De VVD vindt ook dat het college te hard van stapel is gelopen tijdens het proces: “In het land en in de Tweede Kamer zeggen mensen we willen het niet. Het college heeft te snel gehandeld, terwijl wij aangegeven hadden om op de rem te trappen.” Toch roepen onder anderen PUUR en de PvdA op om de ‘menselijke maat’ te blijven zien: “Het blijven mensen die uit andere andere landen moeten vluchten en ergens anders een plek zoeken om te overleven.”

Uit de discussie bleek dat de bouw op Achterweg onlosmakelijk is verbonden met de spreidingswet. De PvdI noemt het een ‘packagedeal’, waarin het college stelt dat de woningbouw alleen is goedgekeurd, omdat de gemeente ook asielzoekers gaat opvangen op die locatie. Raadslid De Mooij van het CDA vond dit ook storend: “De Achterweg stond al lang op de lijst om te bebouwen en nu is het alleen ineens mogelijk als er ook asielzoekers worden opgenomen.” In een reactie laat de wethouder weten, dat deze locatie op de middellange termijn stond gepland: “Dan praten we over vijf misschien wel tien jaar. Anders was de bouw pas veel later mogelijk geweest, terwijl de woningen nu nodig zijn.” PvdA-raadslid Van Dokkum vindt het kwalijk dat de link tussen een tekort aan woningen en asielzoekers wordt gelegd: “Het gaat maar om een klein deel. Wij hadden veel eerder actie kunnen ondernemen om veel meer woningen te realiseren en dat hebben we nagelaten als raad. We duiken nu weg achter statushouders, om ons eigen onvermogen te verhullen.”

Uiteindelijk gaat het voorstel niet om de Achterweg, maar om het intrekken van de spreidingswet. Dat is het punt, waar een groot deel van de raad niet mee kon instemmen. “De wet is op 1 februari 2024 ingegaan en wij hebben ons daar aan te houden. Ondanks dat de huidige coalitie een andere mening heeft”, geeft PUUR aan. Ook MetLef gaat hierin mee: “Als ons wordt gevraagd om een wet uit te voeren, hebben we dat tenminste te respecteren.” Dit is ook het belangrijkste argument van de wethouder: “De spreidingswet is er nog en wij zijn mede-uitvoerder, dus we moeten ons daaraan houden.” Raadslid Van Dokkum waarschuwt de raad, dat als de gemeente Noordwijk zich niet aan de spreidingswet houdt, er een opdracht komt en dan is een AZC een reële optie: “De packagedeal is een kans om er ook nog wat voor de inwoners uit te halen.”

De koppelkans van de spreidingswet en de woningbouw op de Achterweg: een vloek of een zegen?: de raad is verdeeld. Waar verschillende partijen het zien als een kans op woningen voor de inwoners, zien andere partijen het als een manier om asielzoekers op te dringen in Noordwijk. Het initiatiefvoorstel is voor nu afgewezen en dat maakt dat de gemeente Noordwijk zich aan de spreidingswet moet houden en dus asielzoekers moet opnemen in de gemeente. Minister Faber van Asiel gaf aan dat het inderdaad lastig blijkt om de wet zomaar af te schaffen. Dus ook vanuit de landelijke politiek zal er niet snel een wetswijziging komen.