Lisse/Teylingen/Hillegom/Noordwijk– Vanwege de vogelgriep is sinds 20 november in heel Nederland een landelijke ophokplicht voor alle vogelhouders van kracht. Dit heeft ook gevolgen voor de kinderboerderijen en parken in de Bollenstreek. Elk van hen gaat op eigen wijze om met deze verplichting, met wisselend resultaat en creatieve oplossingen.
Bij de Keukenhof in Lisse zijn de kippen verplaatst naar binnenstallen waar bezoekers geen toegang hebben. Na eerdere uitbraken van de vogelgriep hebben zij een stappenplan ontwikkeld waarmee ze snel kunnen handelen.
De Dierenhoeve in Noordwijkerhout is goed voorbereid dankzij hun verhuizing. Ze vinden dat ze een voorbeeldfunctie hebben en volgen daarom de strenge regels. De recent gebouwde onderkomens hebben een vast dak, waardoor vogels niet in contact kunnen komen met besmette uitwerpselen van wilde vogels. De kippen, eenden en ganzen hebben allemaal hun eigen voorzieningen zoals zand en waterbakken. Wel geven ze aan als eerste in de rij te staan voor vaccins wanneer ze beschikbaar worden voor de kinderboerderijen.
Het Hertenpark in Hillegom kent een complexe situatie. Hoewel de gemeente Hillegom stelt dat de dieren binnen zitten, geeft de beheerder een ander beeld. Pogingen tot ophokken in het verleden leidden tot gevaarlijke gevechten en verhoogde sterfte onder de vogels. Daarom blijven de dieren nu vrij op een afgesloten terrein. De beheerder stelt dat de sterfte door stress groter is dan het risico op vogelgriep en geeft aan nooit consequenties te hebben ondervonden van deze keuze.
Kinderboerderij De Klaproos in Voorhout is gebouwd met de ophokplicht in gedachten en beschikt over voldoende ruimte om de vogels comfortabel binnen te houden. Ook Kinderboerderij De Kloosterhof in Warmond kan de verplichting goed naleven door de kleine schaal van hun vogelpopulatie en de afgelegen ligging.
Hetzelfde geldt voor Boerderij d’Overkant in Noordwijk (Willem van den Bergh) die slechts twee kippen en één gans hebben waardoor de vogels eenvoudig binnen kunnen zitten. Bij ’t Schaapsherdertje hebben ze in de stal niet veel ruimte, maar het lukt om de vogels binnen te houden. Ze hopen alleen dat het niet te lang gaat duren.
Bij de Saksenhoeve in Sassenheim zijn de kippen permanent ondergebracht in een ruim ren- en nachthok, een maatregel die twee jaar geleden werd genomen om stress en problemen door langdurig ophokken te voorkomen. Voor hun pauwen en duiven geldt wel een uitzondering. Pauwen raakten depressief in de ren en de duiven worden niet opgesloten omdat de boerderij dit onacceptabel vindt, gezien het contrast met vrije vogels in het park.
De gemeenten Lisse, Teylingen en Hillegom benadrukken dat de handhaving van de ophokplicht niet hun verantwoordelijkheid is. Deze taak ligt volledig bij de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit, de NVWA. Gemeenten voeren geen controles uit. Over alternatieve aanpakken voor kinderboerderijen, zoals situaties waarin vogels niet samen gehuisvest kunnen worden, hebben de gemeenten geen informatie. De gemeente Noordwijk zegt strikt met de regels om te gaan.
Volgens de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) is de vogelhouder zelf verantwoordelijk voor het naleven van de ophokplicht. Inspecteurs van de NVWA controleren via inspecties of aan de regelgeving wordt voldaan. Bij het niet naleven van de regels kan een houder een boete krijgen of een herstelmaatregel (zoals een last onder dwangsom) opgelegd krijgen. De NVWA geeft aan dat er geen uitzonderingen bekend zijn voor situaties waarin ophokken schadelijke effecten heeft of waar ruimte en middelen ontbreken. Voor wilde vogels geldt de ophokplicht niet, maar vogels van kinderboerderijen moeten wel binnen worden gehouden.
Bij velen lukt de ophokplicht prima dus degenen die dit nog niet doen kunnen daarvan leren. Waar een wil is, is een weg. Hoe meer zich niet houden aan de ophokplicht, hoe langer het gaat duren en kan er ook een epidemie van een menselijke variant van vogelgriep ontstaan.