Over vijf jaar geen uitstoot meer van schadelijke gewasbeschermingsmiddelen in Duin- en Bollenstreek

Bollenstreek – Oppervlaktewater zonder giftige gewasbeschermingsmiddelen en een schone grond en lucht. Het is de ambitie bij kwekers en gemeenten in de Duin- en Bollenstreek. In de nieuwe toekomstvisie voor de Duin- en Bollenstreek staat dat er over vijf jaar geen schadelijke gewasbeschermingsmiddelen van bloembollenkwekers meer in het milieu terecht mogen komen.

In de Duin- en Bollenstreek zijn pesticiden al vele jaren een punt van zorg en discussie. Wetenschappers, bewoners en politici maken zich zorgen over chemische bestrijdingsmiddelen die onder meer in de bollenteelt worden gebruikt. Uit diverse studies en onderzoeken zou blijken dat sommige van deze middelen schadelijk zijn voor mens, dier en milieu.

De bloembollensector zelf spreekt overigens niet van giftige bestrijdingsmiddelen maar van gewasbeschermingsmiddelen. Het woord giftig ligt in de sector helemaal gevoelig. Daarbij wordt er verwezen naar andere onderzoeken en studies waarbij de schadelijkheid van chemische gewasbeschermingsmiddelen in twijfel worden getrokken.

Een chemisch bestrijdingsmiddel waar veel om te doen is, is glyfosaat, ook wel Roundup genoemd. Bollenkwekers gebruiken dit middel om onkruid op de velden te bestrijden. De onkruidverdelger wordt in wetenschappelijke onderzoeken in verband gebracht met de ziekte van Parkinson en andere aandoeningen.

De bollensector zegt dat er op dit moment geen goed alternatief is om onkruid te bestrijden. In november 2023 besloot de Europese Commissie, ondanks veel kritiek, om het gebruik van glyfosaat in de landbouw 10 jaar langer toe te staan. Uit onderzoeken zou zijn gebleken dat het middel niet schadelijk is voor de volksgezondheid.

Ondanks dat er Europa nog tien jaar glyfosaat in de landbouw is toegestaan, zijn de ambities in de Duin- en Bollenstreek helder; vanaf 2030 geen schadelijke chemische gewasbeschermingsmiddelen meer in bodem water of lucht. “Het is een keiharde opgave maar wij dienen daar gewoon aan te voldoen. Met alle kwekers zullen we er de schouders er onder moeten zetten”, dat zegt Simon Pennings, kweker en kringvoorzitter van de bollenkwekersorganisatie KAVB.

De uitdaging zit hem er volgens Pennings vooral in om een alternatief voor glyfosaat te vinden. Pennings: “We spuiten in de bollenteelt al grotendeels biologisch maar een alternatief middel voor glyfosaat om onkruid te bestrijden is er nog niet. Er zijn wel steeds meer ontwikkelingen op het gebied van mechanische onkruidbestrijding. Die ontwikkeling geeft de kwekers hoop dat er een goed alternatief komt.”

Het stoppen met het gebruik van glyfosaat lijkt helemaal urgent te worden nu uit recent nieuw internationaal onderzoek van Europese en Amerikaanse wetenschappers een harde relatie is aangetoond tussen glyfosaat en het ontstaan van kanker bij proefdieren. Het gaat om een jarenlang onderzoek met duizenden ratten die glyfosaat kregen toegediend en daardoor kanker ontwikkelden. Ratten lijken genetisch veel op mensen waardoor de wetenschappers denken dat glyfosaat hetzelfde effect bij mensen zal hebben.

Pennings zegt het nieuwe onderzoek nog niet te kennen. “Tot nu toe baseren wij ons op eerdere onderzoeken waar de schadelijke effecten voor mens en dier niet zijn aangetoond. Bovendien heeft de Europese Commissie na onderzoek besloten om het gebruik van glyfosaat in de landbouw te verlengen omdat het niet schadelijk zou zijn. Als uit dit onderzoek blijkt dat glyfosaat wel schadelijk is, dan moeten we direct stoppen met het gebruik van dit middel op onze velden”, aldus Pennings.

Land- en Tuinbouw Organisatie (LTO) laat in een schriftelijke reactie weten dat de resultaten van het glyfosaat-onderzoek zo snel mogelijk geanalyseerd moeten worden. Die toetsing moet volgens LTO worden uitgevoerd door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid EFSA en het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen Ctgb.

LTO schrijft: “Mocht uit hun analyse blijken dat de onderzoeksresultaten correct zijn, en er daadwerkelijk een verhoogd risico op kanker bestaat voor mens en dier, dan is het voor LTO zonneklaar dat de toelating van glyfosaat met onmiddellijke ingang moet worden ingetrokken. De bescherming van de volksgezondheid en het voorkomen van menselijk leed moeten altijd voorop staan.”